Η Υφυπουργός Ανάπτυξης μιλάει στο Startupper MAG για το πώς η Ελλάδα θα μετατραπεί σε κέντρο νεοφυούς επιχειρηματικότητας

 Ζωή Ράπτη, Υφυπουργός Ανάπτυξης, μιλάει στο Startupper MAG για το πώς η Ελλάδα θα μετατραπεί σε κέντρο νεοφυούς επιχειρηματικότητας αλλά και πώς θα αξιοποιήσει τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης. Αποκαλύπτει τις στρατηγικές κινήσεις του Υπουργείου για την υποστήριξη των Startups και την προσέλκυση επιστημόνων από το εξωτερικό.

S.M. Μπορείτε να μας αναφέρετε τις αρμοδιότητές σας σχετικά με την νεοφυή επιχειρηματικότητα, την έρευνα και καινοτομία αλλά και την Τεχνητή Νοημοσύνη; 

Ζ. Ράπτη: Ως Υφυπουργός Ανάπτυξης είμαι αρμόδια για τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας και τα ερευνητικά κέντρα και φορείς που εποπτεύονται από αυτήν. Η έρευνα και η καινοτομία βρίσκονται στην καρδιά του χαρτοφυλακίου μου και στον πυρήνα της αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας μας.

Μέσα από τη δημιουργία ενός δυναμικού οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας και τη συνεχή διαβούλευση με τους παράγοντες που το απαρτίζουν, εντοπίζουμε επιχειρηματικές ευκαιρίες και εφαρμόζουμε τη Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης, δηλαδή εστιάζουμε σε τομείς όπου ως χώρα έχουμε αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Παράλληλα, επιδιώκουμε το μετασχηματισμό των ερευνητικών αποτελεσμάτων σε προϊόντα και υπηρεσίες που απευθύνονται σε όλους τους συμπολίτες μας, και δημιουργούμε το κατάλληλο περιβάλλον ώστε να παρέχουμε την ευκαιρία στις νεοφυείς επιχειρήσεις στη χώρα μας να μεγαλουργήσουν.

Οι Ερευνητικοί και Τεχνολογικοί Φορείς που εποπτεύουμε έχουν να παρουσιάσουν σημαντικό επιστημονικό και ερευνητικό έργο στην Ιατρική και Βιοϊατρική, στην Πληροφορική και στις Τηλεπικοινωνίες, στο Περιβάλλον, στις Φυσικές Επιστήμες, στην Αστρονομία, στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες, στη Θαλάσσια Έρευνα, τις Μεταφορές, στην ανάπτυξη καινοτομικών προϊόντων και  στην τεχνολογία. Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί ένα ταχέως εξελισσόμενο πεδίο έρευνας, για το οποίο έχουμε αυξημένο ενδιαφέρον.

Για την υλοποίηση της ερευνητικής δραστηριότητας αξιοποιούνται οι πόροι για έρευνα των Διαρθρωτικών Ταμείων, αλλά και άλλες πηγές χρηματοδότησης όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το Ταμείο Ανάκαμψης, αμιγώς εθνικοί πόροι και πόροι ιδιωτικών επενδύσεων. Ορισμένες από τις εμβληματικές δράσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης και της Γενικής Γραμματείας Έρυνας και Καινοτομίας είναι οι Συνεργατικοί Σχηματισμοί Καινοτομίας-Clusters, τα Κέντρα Ικανοτήτων, οι Ευρωπαϊκοί Κόμβοι Ψηφιακής Καινοτομίας και τα Γραφεία Μεταφοράς Τεχνογνωσίας/Τεχνολογίας (TTOs) στα Πανεπιστήμια και Δημόσια Ερευνητικά Κέντρα, και το Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων “Elevate Greece”.

Πρόκειται για ένα χαρτοφυλάκιο δυναμικό, προσανατολισμένο στη νέα γενιά και στην πρόοδο του τόπου μας. Ένα χαρτοφυλάκιο που αξιοποιεί τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και τα καθιστά μοχλό ανάπτυξης της οικονομίας μας.

S.M. Ποιες είναι οι βασικές γραμμές της στρατηγικής του υπουργείου για την ανάπτυξη του ελληνικού οικοσυστήματος Startups μια και αυτό βρίσκεται σε κομβικό σημείο και φάση ωρίμανσης;

Ζ. Ράπτη: Στο Υπουργείο Ανάπτυξης υποστηρίζουμε εμπράκτως τη διασύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με τις επιχειρήσεις. Έχουμε ήδη δώσει φορολογικά κίνητρα στις επιχειρήσεις, έχουμε αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο για τη διευκόλυνση της ίδρυσης και λειτουργίας των spinoffs, ενώ και η δεύτερη προκήρυξη για τα Γραφεία Μεταφοράς Τεχνολογίας βρίσκεται σε τελικό στάδιο. Επιπλέον, μέσω της πλατφόρμας του «Elevate Greece», στην οποία έχουν εγγραφεί και πιστοποιηθεί περίπου 800 νεοφυείς επιχειρήσεις, τους δίνεται η δυνατότητα να κάνουν σημαντικά βήματα ως προς τη δικτύωσή τους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Περαιτέρω, αναγνωρίζοντας τη συμβολή του προγράμματος «Ερευνώ – Καινοτομώ», συνολικού προϋπολογισμού 300 εκατομμυρίων ευρώ, η οποία στοχεύει στη σύσφιξη των σχέσεων ερευνητικού και επιχειρηματικού οικοσυστήματος, με έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ήδη, για την Παρέμβαση Ι «Έρευνα και Ανάπτυξη από Επιχειρήσεις, ολοκληρώθηκε η υποβολή αιτήσεων χρηματοδότησης ερευνητικών προγραμμάτων με μεγάλη συμμετοχή από 565 επιχειρήσεις που υπέβαλαν 427 προτάσεις.

S.M. Σε συνεργασία με άλλα υπουργεια όπως για παράδειγμα το οικονομικών, αναμένεται να δούμε και άλλες προσφορές, φοροαπαλλαγές και βελτιώσεις σε παροχές σε είδος;

Ζ. Ράπτη: Καινοτομία και μεγέθυνση της οικονομίας είναι σε μεγάλο βαθμό αλληλένδετες και αυτή η λογική αποτυπώνεται στο νέο νομοσχέδιο σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών που πρόκειται να συζητηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο. Το νομοσχέδιο επιδιώκει την ενίσχυση των startups από µεγαλύτερες εταιρείες και από επενδυτές και τη διεύρυνση των χρηματοδοτικών επιλογών για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων, ώστε με αυτόν τον τρόπο οι εταιρείες να επιτύχουν υψηλές επιδόσεις στην αγορά και να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.

S.M. Θα υπάρξει κάποια συγκεκριμένη στρατηγική για να αυξηθεί η επιστροφή ελλήνων του εξωτερικού υψηλής επαγγελματικής εμπειρίας, αλλά και ξένων πολιτών για να εγκατασταθούν οι ίδιοι και οι επιχειρήσεις τους στην Ελλάδα; 

Ζ. Ράπτη: Επιδιώκουμε το Brain Gain με διάφορους τρόπους. Ένας από αυτούς είναι η βελτίωση των υποδομών και των συνθηκών εργασίας των επιστημόνων. Η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας, που εποπτεύεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης, διαχειρίζεται κονδύλια της τάξεως του 1,5 δις ευρώ, περίπου 900 εκ. ευρώ από το ΕΣΠΑ, 480 εκ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, από τα οποία περίπου τα 270 εκ. διατίθενται για την ανάπτυξη των Ερευνητικών Κέντρων, έτσι ώστε η βελτίωση των ερευνητικών υποδομών, εξοπλισμού και εργαστηρίων να αποτελέσει ένα δέλεαρ για την προσέλκυση επιστημόνων από το εξωτερικό.

Πέρα από αυτό, οι μισθοί σταδιακά αυξάνονται. Παράλληλα, έχουμε αλλάξει το κανονιστικό πλαίσιο και έχουμε δώσει κίνητρα και φοροελαφρύνσεις για αυτούς που επιστρέφουν από το εξωτερικό, καθώς επίσης και εναλλακτικές δυνατότητες ανταμοιβής.

Και βέβαια, ας μην ξεχνάμε τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται εν εξελίξει στη χώρα μας, που με τη σειρά τους διευκολύνουν την επιστροφή Ελλήνων του εξωτερικού. Η ψηφιοποίηση του κράτους είναι μια από αυτές. Για παράδειγμα, είναι πολύ πιο εύκολο πλέον να ιδρύσεις μια εταιρεία από ότι ήταν στο παρελθόν. Οι μεταρρυθμίσεις αλλάζουν σημαντικά την εικόνα της χώρας μας.

S.M. Υπάρχει κάποιο νεότερο για το project της Πολιτείας Καινοτομίας στη ΧΡΩΠΕΙ; Πως εξελίσσεται το αντίστοιχο κέντρο στην Θεσσαλονίκη; (ThessInTech). 

Ζ. Ράπτη: Σχετικά με την Πολιτεία Καινοτομίας στη ΧΡΩΠΕΙ, αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε διαβουλεύσεις για να δούμε πώς μπορούμε να επανασχεδιάσουμε το έργο ώστε να είναι πιο ελκυστικό για τους ενδιαφερόμενους επενδυτές. Υπενθυμίζεται ότι το έργο είχε παραμείνει σε πλήρη αδράνεια από το 2021, έπειτα από δύο άγονους διαγωνισμούς.

Όσον αφορά στο αντίστοιχο πάρκο καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη, το Thess Intec, που χρηματοδοτείται με 33 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η εξέλιξη της κατασκευής του προχωρά κανονικά, με βάση τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί.

Το Πάρκο αυτό θα αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα Κέντρα Καινοτομίας και Τεχνολογίας στην Ευρώπη και σημείο αναφοράς, όχι μόνο για τη Θεσσαλονίκη αλλά και για ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα. Βασικός του στόχος είναι να προσελκύσει μεγάλες επενδύσεις τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό, και να δημιουργήσει νέες, καλά αμοιβόμενες θέσεις εργασίας για τους συμπολίτες μας, καθώς και για τους Έλληνες που έφυγαν στο εξωτερικό τα προηγούμενα χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης.

S.M. Μια και τα ερευνητικά κέντρα, όπως για παράδειγμα το “Αθηνά” και ο Δημόκριτος, βρίσκονται στο επίκεντρο της Τεχνητής Νοημοσύνης, ποια η στρατηγική του υπουργείου στο θέμα ΑΙ;

Ζ. Ράπτη: Η Κυβέρνηση βλέπει την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης ως μια εξαιρετική ευκαιρία όχι μόνο να βελτιώσουμε τις επιδόσεις μας σε συγκεκριμένα πεδία πολιτικής, αλλά να κάνουμε άλματα σε σχέση με άλλες χώρες. Με άλλα λόγια, στόχος μας δεν είναι απλά να συμπορευτούμε με τις εξελίξεις, αλλά να πρωταγωνιστήσουμε στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, αποκτώντας συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως καίριες υποδομές που σχετίζονται με την επεξεργασία των δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης.

Η συνέντευξη της Υφυπουργού Ανάπτυξης, Ζωής Ράπτη, δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Startupper MAG #52