– Η ψυχική υγεία σε έναν κόσμο που αλλάζει
– 106 νέες κοινοτικές δομές
– Το Κέντρο Υποστήριξης Ενηλίκων στο Νέο Ψυχικό
Βρεθήκαμε με τη Ζωή Ράπτη, Υφυπουργό Υγείας και υποψήφια και πάλι στον Βόρειο Τομέα Αττικής, για να συζητήσουμε για τον απολογισμό της θητείας της, τα έργα που έχουν ήδη δρομολογηθεί, αλλά και θέματα που αφορούν και απασχολούν τους κατοίκους του Δήμου μας. Η Ζωή Ράπτη δεν χρειάζεται συστάσεις. Γέννημα θρέμμα του Ψυχικού, στέκει πάντοτε δίπλα στις ανάγκες των συμπολιτών μας, πάντοτε απλή, προσιτή και πρόθυμη να δώσει ένα χέρι βοηθείας, ανακουφίζοντας τον πόνο και την αγωνία όσων απευθύνονται σε αυτήν. Ο κόσμος, οι απλοί άνθρωποι, σε κάθε ευκαιρία της δείχνουν την αγάπη τους. Εκεί που τους άλλους πολιτικούς τους χαιρετούν, την Ζωή την αγκαλιάζουν. Γιατί τους έχει αποδείξει ότι ενδιαφέρεται προσωπικά, αφουγκράζεται τις ανησυχίες και τις ανάγκες τους και σκύβει με φροντίδα πάνω από τα προβλήματά τους. Ως Υφυπουργός ανέλαβε το νεοσύστατο χαρτοφυλάκιο ψυχικής υγείας και σήμερα, τρία χρόνια αργότερα, παραδίδει ένα οργανωμένο δίκτυο Δομών παροχής δωρεάν υπηρεσιών και υποστήριξης, που λειτουργούν μέσα στις γειτονιές, εκεί που χτυπά η καρδιά της κοινωνίας. Παράλληλα έχουν μπει οι βάσεις για την ανάπτυξη και υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία, ενός οράματος με ορίζοντα δεκαετίας.
Πανδημία, νέα δεδομένα, πόλεμος, ενεργειακή κρίση. Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει. Πώς επηρέασαν τα νέα δεδομένα την ψυχική υγεία των πολιτών;
Τα προβλήματα ψυχικής υγείας που ταλαιπωρούν τους συμπολίτες μας αυξήθηκαν κατά την διάρκεια της πανδημίας και με τα όσα επακολούθησαν, όπως είναι η ακρίβεια και η ενεργειακή κρίση. Το στρες, οι αγχώδεις διαταραχές, η κατάθλιψη, οι κρίσεις πανικού κατέγραψαν αύξηση και παράλληλα εκτοξεύθηκαν οι εξαρτήσεις με προεξέχουσα την εξάρτηση από το διαδίκτυο, αλλά και από ουσίες όπως το αλκοόλ, ακόμα και από τον τζόγο. Έρευνες που πραγματοποιήθηκαν από διακεκριμένους Έλληνες επιστήμονες, όπως οι καθηγητές Ψυχιατρικής Νίκος Σμυρνής και Νίκος Στεφανής και ο ομότιμος καθηγητής Ιατρικής Γιάννης Τούντας διαπίστωσαν ότι ένας στους τέσσερεις πολίτες υποφέρει από καταθλιπτικά συμπτώματα, ενώ ο διαδικτυακός εθισμός από 40%, προ πανδημίας αυξήθηκε στο 67% στον παιδικό κι εφηβικό πληθυσμό. Εμφανίστηκαν ψυχωσικά επεισόδια ακόμα και σε μεσήλικες, κάτι πρωτόγνωρο για τα επιστημονικά δεδομένα. Δεν είναι βέβαια μόνο ελληνικό αυτό το φαινόμενο. Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι συνθήκες που είδαμε να διαμορφώνονται και τα γεγονότα που ανέκυψαν ήσαν ιδιαιτέρως στρεσογόνα και επιβάρυναν την ψυχική υγεία γενικότερα.
Περιστατικά βίας ποικίλων τύπων απασχολούν πολύ συχνά την επικαιρότητα. Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό το φαινόμενο των καιρών;
Είναι γεγονός ότι η πανδημία προκάλεσε αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας και της βίας γενικά, ακόμα και μεταξύ των ανηλίκων. Αυξήθηκε και η σεξουαλική κακοποίηση, με ένα στα έξι παιδιά να πέφτει θύμα κακοποίησης ή εκμετάλλευσης, ενώ η έξαρση της έμφυλης βίας αποτυπώνεται σε περιστατικά που σοκάρουν το Πανελλήνιο. Ο εκφοβισμός, η παρενόχληση, η κακοποίηση στο σπίτι, το σχολείο, τη γειτονιά, τους χώρους εργασίας συνθέτουν πλέον μια ζοφερή καθημερινότητα για πολλούς ανθρώπους γύρω μας οι οποίοι έχουν ανάγκη στήριξης. Σε αυτή την ανάγκη απαντάμε δημιουργώντας νέες Δομές σε όλη την επικράτεια, που προσφέρουν δωρεάν υπηρεσίες σε όλους τους πολίτες λαμβάνοντας ειδική μέριμνα για τις ευάλωτες ομάδες όπως είναι τα παιδιά, οι έφηβοι, οι ηλικιωμένοι αλλά και οι εργαζόμενοι που έχουν να αντιμετωπίσουν πολλά ανοιχτά μέτωπα. Ειδικά για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, δημιουργούνται καινοτόμες δομές όπως είναι τα δύο Κέντρα Ημέρας για κακοποιημένα παιδιά σε Αττική και Θεσσαλονίκη, τα δύο Κέντρα Ημέρας για την Οικογένεια και τα τέσσερα Κέντρα Ημέρας Υποστήριξης Εργαζομένων, γιατί υπάρχει και η βία στον εργασιακό χώρο.
Πρόσφατα εγκαινιάσθηκε στο Νέο Ψυχικό το Κέντρο Ημέρας Υποστήριξης Ενηλίκων «Therapy Express». Τι προσφέρει η λειτουργία του στον Δήμο μας;
Το Κέντρο Ημέρας Υποστήριξης Ενηλίκων είναι μια πρωτοποριακή δομή που σε φιλικό περιβάλλον προσφέρει υποστήριξη στον γενικό πληθυσμό, τους ενήλικους και τις οικογένειες. Στόχοι του Κέντρου είναι η πρόληψη και η αντιμετώπιση ψυχικών προβλημάτων, η ψυχοκοινωνική υποστήριξη ενηλίκων και η προαγωγή της ψυχικής υγείας. Η δομή προσφέρει δωρεάν υπηρεσίες που περιλαμβάνουν ατομική και οικογενειακή ψυχοθεραπεία, θεραπεία ζεύγους, συμβουλευτική γονέων, διάγνωση, ψυχιατρική παρακολούθηση συνταγογράφηση, ομαδικό καθημερινό πρόγραμμα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης για άτομα με σοβαρές ψυχιατρικές διαταραχές στην κοινότητα. Επίσης παρέχεται συνέχεια στην φροντίδα μετά από νοσηλείες ασθενών και διασύνδεση με νοσοκομεία και τις κοινωνικές υπηρεσίες του Δήμου. Το Κέντρο Ημέρας στελεχώνεται με διεπιστημονική ομάδα που αποτελείται από ψυχίατρο, ψυχολόγους, νοσηλευτές, κοινωνικό λειτουργό, εργοθεραπευτή και διοικητικό προσωπικό. Με την λειτουργία της, η Δομή δίνει λύσεις σε καθημερινά προβλήματα, χωρίς στιγματισμούς, συμβάλλοντας στην επανένταξη των ατόμων που είχαν περιθωριοποιηθεί. Η λειτουργία του Κέντρου Ημέρας έχει ξεκινήσει και ήδη έχουν ενημερωθεί οι πολίτες που προσήλθαν για πληροφορίες, ενώ μέσω της τηλεφωνικής γραμμής 2111102002 ξεκίνησαν τα ραντεβού για τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
Σήμερα πώς χαρτογραφείται η ψυχική υγεία στην Ελλάδα;
Όπως αρμόζει σε μια προηγμένη χώρα που επενδύει στην ψυχική υγεία των πολιτών, έχοντας ως σημείο αφετηρίας πως δεν νοείται υγεία χωρίς ψυχική υγεία. Ο νέος χάρτης αποτυπώνει το έργο των τριών τελευταίων ετών στο Χαρτοφυλάκιο της Ψυχικής Υγείας και περιλαμβάνει 106 νέες κοινοτικές Δομές οι οποίες καλύπτουν τις ανάγκες όλων των πολιτών, παρέχοντας δωρεάν υπηρεσίες, ώστε κανείς να μην μείνει μόνος. Οι Δομές υλοποιούνται με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 και ήδη έχουν εκδοθεί οι άδειες ίδρυσης για τις 66, που σταδιακά τίθενται σε λειτουργία. Παράλληλα, προκηρύχθηκαν οι διαγωνισμοί για άλλες 30 δομές. Η λειτουργία τους περιγράφεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την ψυχική υγεία που καταρτίσαμε με ορίζοντα δεκαετίας και εγκρίθηκε από την Βουλή. Όπως είπε ο Πρωθυπουργός μας παρουσιάζοντας το πρόγραμμα Διακυβέρνησης της Ν.Δ. 2023-2027 για την Υγεία, στην επόμενη τετραετία πρόκειται να λειτουργήσουν επιπλέον Δομές Ψυχικής Υγείας, δράσεις και προγράμματα, ενώ παράλληλα, θα ενισχυθούν τα υφιστάμενα, με τη διάθεση περισσότερων πόρων στην Υγεία και στόχο την περαιτέρω ενσωμάτωση των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.
Τι περιλαμβάνουν αυτές οι Δομές;
Στον σχεδιασμό μας υπάρχουν Κέντρα Ημέρας και κινητές μονάδες για την υποστήριξη παιδιών και εφήβων, ενηλίκων, εργαζομένων και ηλικιωμένων με άνοια. Επίσης, δημιουργούμε Κέντρα ημέρας για την υποστήριξη της οικογένειας και τα κακοποιημένα παιδιά, για αναδυόμενες νόσους όπως είναι οι διατροφικές διαταραχές, μονάδες πρώιμης παρέμβασης στην ψύχωση, οικοτροφεία για ηλικιωμένους με άνοια και ξενώνες για παραβατικούς εφήβους. Στις 30 δομές που έπονται περιλαμβάνονται κινητές μονάδες για την ακούσια νοσηλεία, κέντρα Ημέρας προαγωγής της Ψυχικής Υγείας μέσω της Τέχνης και Κέντρα Ημέρας και οικοτροφεία για παιδιά και νέους που βρίσκονται στο αυτιστικό φάσμα.
Συζητείται η μεταφορά του καζίνου στο Μαρούσι. Ποια είναι η άποψή σας για την εγκατάσταση ενός ναού του τζόγου μέσα στον αστικό ιστό; Έκτος από το θέμα των κοινωνικών και ψυχολογικών επιπτώσεων, πώς κρίνετε την μεταφορά του καζίνου σε μια περιοχή που ήδη υφίσταται σημαντική κυκλοφοριακή επιβάρυνση;
Η έξαρση των εξαρτήσεων εγείρει εύλογους προβληματισμούς για οτιδήποτε θα μπορούσε να δώσει τροφή σε περαιτέρω αύξηση, η οποία με την σειρά της θα πυροδοτήσει σοβαρά ψυχιατρικά και κοινωνικά ζητήματα. Στην χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, ο εθισμός στον τζόγο και στον διαδικτυακό τζόγο, που είναι διαθέσιμος με ένα κλικ στο κινητό τηλέφωνο, έχει προκαλέσει εκτόξευση του εθισμού ακόμα και στους μαθητές. Η αντιμετώπιση των δύσκολων εθισμών όπως στον τζόγο αποτελεί ένα στοίχημα για την προστασία και την προαγωγή της ψυχικής υγείας που απαιτεί διεπιστημονική προσέγγιση, συντονισμένες παρεμβάσεις και ολιστική αντιμετώπιση, με στόχο την θωράκιση της ψυχικής υγείας των πολιτών σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, με έμφαση στους ευάλωτους πληθυσμούς και πρωτίστως στα παιδιά, τους εφήβους και τους νέους μας. Στο δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας που αφορά στο κυκλοφοριακό ζήτημα, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν οι πολίτες στην καθημερινότητα τους, ειδικά οι κάτοικοι του λεκανοπεδίου Αττικής, δεν υπάρχουν περιθώρια ανοχής για οτιδήποτε το επιβαρύνει.