Οι πρόσφατες επισκέψεις της στα ψυχιατρικά νοσοκομεία της χώρας, εκεί όπου οι υπουργικές παρουσίες είναι αρκετά αραιές συνήθως, αποτέλεσαν την πρώτη προτεραιότητά της μετά τη θερινή ορκωμοσία της ως υφυπουργός Υγείας με αντικείμενο την Ψυχική Υγεία. Η Ζωή Ράπτη μιλά στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ για τις πρώτες εντυπώσεις που αποκόμισε από τις επαφές της με τους λειτουργούς του ευαίσθητου αυτού τομέα και παραθέτει τους στόχους για ποιοτική παροχή υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, με έμφαση στην ενίσχυση των δομών και τη χρήση των τεχνολογικών δυνατοτήτων της εποχής, αλλά και την εξεύρεση των απαραίτητων πόρων.
Αναφερόμενη στην έξαρση της πανδημίας, η υφυπουργός παίρνει σαφή θέση υπέρ της «αυτοπροστασίας» και όχι του lockdown, καλώντας τους πολίτες να τηρούν τα μέτρα, παρά τη φυσιολογική κόπωση, ενώ εκφράζει τη πεποίθηση ότι το σύστημα Υγείας έχει τις δυνατότητες, αλλά και την προοπτική απορρόφησης μιας ενδεχόμενης πίεσης, τονίζοντας ότι υπάρχει επάρκεια και δρομολογείται αύξηση των ΜΕΘ.
Στον πρόσφατο μίνι – ανασχηματισμό, ο πρωθυπουργός σάς εμπιστεύτηκε τη θέση της υφυπουργού Υγείας με επίκεντρο την Ψυχική Υγεία. Βλέπουμε καθημερινά ότι οι ανάγκες στον ευαίσθητο αυτό τομέα αυξάνονται, τελευταία εξ αιτίας και της πανδημίας. Τι εικόνα έχετε σχηματίσει στους πρώτους μήνες των νέων σας καθηκόντων και ποιες είναι οι πολιτικές σας «παραστάσεις» στον τομέα της δημόσιας υγείας;
Η σχέση μου με τον Τομέα της Υγείας δεν ξεκινά ασφαλώς από την ανάληψη των καθηκόντων μου. Έχω εις βάθος ασχοληθεί με τα προβλήματα και τις ανάγκες της Υγείας, καθώς τα προηγούμενα χρόνια υπηρέτησα ως νομικός στην Επιτροπή Προμηθειών Υγείας και γνωρίζω από μέσα τον τρόπο λειτουργίας του ΕΣΥ και τις ανάγκες που έχουν τα ψυχιατρικά νοσοκομεία και οι ψυχιατρικές κλινικές εντός των γενικών νοσοκομείων, οι υγειονομικές περιφέρειες, τα κέντρα ψυχικής υγείας και ούτω καθεξής.
Aμέσως μετά την ορκωμοσία μου, επισκέφθηκα το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής (Δαφνί), το Δρομοκαΐτειο, την Ψυχιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Σωτηρία. Πραγματοποίησα συναντήσεις με εκπροσώπους των φορέων Υγείας, καθώς επιθυμώ να καταγράψω τις ανάγκες και να δω «ιδίοις όμμασι» τα προβλήματα, ώστε να δοθούν άμεσα λύσεις. Θεωρώ ότι είναι προϋπόθεση για κάθε πολιτικό πρόσωπο να γνωρίζει από πρώτο χέρι τον κλάδο αρμοδιότητάς του.
Ασφαλώς, σήμερα, οι ανάγκες παροχής υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, έχουν αυξηθεί σημαντικά. Σκοπεύουμε σε αυτή την έκτακτη συγκυρία να διαχειριστούμε τις ανάγκες όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά, με την ενίσχυση των δομών ψυχικής υγείας για τις περιπτώσεις που χρήζουν εσωτερικής νοσηλείας, αλλά και για τις περιπτώσεις των συνανθρώπων μας από τον γενικό πληθυσμό, που χρειάζονται συμβουλές σε ζητήματα ψυχικής υγείας που δυσχεραίνουν την εύρυθμη λειτουργία του βίου τους.
Όπως αναφέρατε, επισκεφθήκατε τα ψυχιατρικά νοσοκομεία της χώρας, δομές που δεν υποδέχονται υπουργικές επισκέψεις ιδιαίτερα συχνά. Τι διαπιστώσατε;
Πράγματι, έτσι είναι, όσον αφορά στο Δρομοκαΐτειο. Στην επίσκεψή μου στα εν λόγω νοσοκομεία συναντήθηκα με τη διοίκηση και στελέχη του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού καθώς και με εκπροσώπους των εργαζομένων. Εκεί συζητήσαμε θεσμικά και υπηρεσιακά ζητήματα για τις ανάγκες των δομών των νοσοκομείων καθώς και για την υφιστάμενη κατάσταση στον τομέα της Ψυχικής Υγείας. Περαιτέρω, εξέτασα τα θέματα που αφορούν στη βελτίωση των υφιστάμενων υποδομών και τη δημιουργία νέων, στην αξιοποίηση επενδύσεων σε εξοπλισμό και ψηφιακές εφαρμογές τηλεϊατρικής, τη χρηματοδότηση των δομών και τη στελέχωσή τους με προσωπικό, την εκπαίδευσή τους καθώς και προτεινόμενες νομοθετικές πρωτοβουλίες που διευκολύνουν το έργο των στελεχών Ψυχικής Υγείας και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες.
Η χώρα τους τελευταίους μήνες βιώνει έξαρση της πανδημίας και τα αλλεπάλληλα περιοριστικά μέτρα, αν και υιοθετούνται σε πολύ μεγάλο ποσοστό, ωστόσο, όπως είναι φυσικό, δεν είναι αρεστά και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν γίνονται εύκολα δεκτά από τους πολίτες. Πώς βλέπετε αυτές τις αντιδράσεις; Είστε θετική σε ενδεχόμενο νέο lockdown;
Θα πω ανοιχτά πως στο δίλημμα «αυτοπροστασία ή καραντίνα», επιλέγω την αυτοπροστασία, καθώς είδαμε τι σημαίνει lockdown. Οι κλειστές επιχειρήσεις, η ανεργία, τα λιγότερα δημόσια έσοδα και η μεγάλη ύφεση, ήταν οι δυσμενείς συνέπειες αυτής της κατάστασης. Φυσικά, θεωρώ περιττό να πω πως αν η διασπορά της πανδημίας φθάσει σε επίπεδα μη ελεγχόμενα και οι ειδικοί αποφασίσουν ακόμη πιο αυστηρά μέτρα, όπως περιορισμένα lockdown, τότε οφείλουμε να ακολουθήσουμε αυτά τα μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας. Αντιλαμβάνομαι την κόπωση των πολιτών, όμως ο ιός είναι ακόμη εδώ, δεν έπαψε να κυκλοφορεί ανάμεσά μας και πρέπει να μάθουμε να ζούμε μαζί του, αλλάζοντας σημαντικά την καθημερινότητά μας.
Πολλοί θεωρούν ότι τα νοσοκομεία φτάνουν σε σημείο πίεσης, ειδικά ως προς τον διαθέσιμο αριθμό των ΜΕΘ. Υπάρχει επάρκεια στο σύστημα για να ανταποκριθεί στις όλο και περισσότερες ανάγκες;
Η κυβέρνηση ενεργοποίησε από την πρώτη στιγμή ένα τολμηρό σχέδιο, στηριγμένο πάντα στις υποδείξεις, στις οδηγίες των επιστημόνων. Θέλω, να θυμίσω ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μας παρέδωσε 565 ΜΕΘ σε ολόκληρη τη χώρα. Τον Σεπτέμβριο του 2018 είχαμε 35 άτομα λίστα αναμονής στην Αττική για να βρουν ένα κρεβάτι ΜΕΘ και δεν είχαμε κορωνοϊό. Σήμερα έχουμε φτάσει τις 941, εκ των οποίων οι 409 βρίσκονται στην Αττική.
Στο μεταξύ, στο υπουργείο Υγείας εφαρμόζουμε τον σχεδιασμό για αύξηση των κλινών ΜΕΘ, ώστε, όπως αντιλαμβάνεστε, άμεσα οι κλίνες ΜΕΘ-Covid να αυξηθούν κατά 40. Η κυβέρνηση δίνει μάχη με τον χρόνο προκειμένου οι κλίνες ΜΕΘ να φτάσουν τις 1.200 που είναι ο μέσος όρος της Ε.Ε., μέσα στους επόμενους 1-2 μήνες. Συνεπώς, δεν τίθεται θέμα ανεπάρκειας αλλά, το αντίθετο, πλήρους επάρκειας προς όφελος όλων μας.
Η μετάβαση από την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην κεντρική πολιτική σκηνή είναι μια ομαλή διαδικασία για έναν φιλόδοξο πολιτικό. Ποια είναι τα πολεμοφόδια που αποκτήσατε από την πολυετή θητεία σας στον Δήμο Ψυχικού;
Ως αυτοδιοικητική επί 16 χρόνια, έμαθα να βάζω στόχους και να εργάζομαι για την πραγμάτωσή τους όσο υψηλοί κι αν ήταν. Από τα πρώτα χρόνια της πολιτικής μου δραστηριοποίησης έμαθα να συνεργάζομαι με όρους ειλικρίνειας και εμπιστοσύνης, τόσο με τους συναδέλφους μου όσο και με τους συμπολίτες μου, με τους οποίους συνεργάστηκα σε καθημερινή βάση για την επίλυση των προβλημάτων τους. Αυτή ήταν η μόνη και πραγματική δύναμη και ουσιαστική εμπειρία που είχα όταν ξεκίνησα και που συνεχίζω να έχω.
Βέβαια, υπάρχει ένα πολύ ισχυρό κίνητρο που έχουμε όσοι υπηρετούμε αυτή την κυβέρνηση, από οποιαδήποτε θέση: είναι η πίστη μας στο μεταρρυθμιστικό έργο του Κυριάκου Μητσοτάκη και της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και η ανάγκη να διαμορφώσουμε την Ελλάδα που οραματίζεται κάθε Έλληνας, την Ελλάδα του μέλλοντος. Η πολιτική καριέρα δεν είναι αυτοσκοπός για εμένα. Αυτοσκοπός είναι η υλοποίηση του οράματος που σας περιέγραψα και κίνητρό μου η αγάπη για την πατρίδα.
Ποιες είναι οι «κόκκινες γραμμές» που έχετε θέσει στην πολιτική σας σταδιοδρομία;
Δεν γνωρίζω αν το «κόκκινο» χρώμα των γραμμών έχει κάποια πρακτική σκοπιμότητα ή απλά είναι ζήτημα εντυπώσεων, όμως έχω τη βαθιά πεποίθηση ότι οι εν λόγω γραμμές πρέπει να είναι σοβαρά σταθμισμένες και ουσιαστικές. Οι δικές μου «κόκκινες γραμμές» είναι κατ’ αρχήν ζητήματα που άπτονται της δικαιοσύνης. Είτε από επαγγελματική διαστροφή είτε από αντίδραση στην, πολλές φορές, όχι τόσο δίκαιη πραγματικότητα, όσο περνάει από χέρι μου δεν μπορώ να ανεχθώ την αδικία.
Ένα ακόμα απαραβίαστο του τρόπου με τον οποίο λειτουργώ κατά τη διαχείριση των αρμοδιοτήτων που μου ανατίθενται, είναι η έλλειψη ανοχής σε όσους επιτηδευμένα παρακωλύουν την παραγωγικότητα του Οργανισμού για τον οποίο έχω την ευθύνη. Άλλωστε, τις όποιες παγιωμένες αγκυλώσεις έχει ο κρατικός μηχανισμός είναι καιρός να τις αποτινάξουμε.