Συνεχίζοντας τις αποκλειστικές μας συνεντεύξεις, έχουμε την τιμή να φιλοξενούμε την Υφυπουργό Υγείας, Αρμόδια για θέματα Ψυχικής Υγείας και Βουλευτή Β1 του Βορείου Τμήματος της Αθήνας, κ.Ζωή Ράπτη
Την ευχαριστούμε καθώς μας τιμάει με την παραχώρηση της συνέντευξης και από την πλευρά μας της ευχόμαστε καλή επιτυχία στους στόχους τους οποίους έχει θέσει στο Υπουργείο.
Ποια είναι η εικόνα σας για την εξέλιξη της πανδημίας στην Ελλάδα;
Βρισκόμαστε κοντά στην έξοδο από την κρίση. Αυτό δεν το λέω για να εφησυχάζουμε και να σταματήσουμε την προσπάθεια, αλλά ως μια ενθαρρυντική διαπίστωση η οποία βασίζεται στα αληθινά δεδομένα.
Η μεγάλη υπόθεση των εμβολιασμών εξελίσσεται ομαλά, με μεγαλύτερη ταχύτητα απ’ όση περιμέναμε. Οι αριθμοί για τις επιδόσεις της πατρίδας μας στην αντιμετώπιση της πανδημίας είναι αποκαλυπτικοί.
Αυτή την στιγμή που απαντώ στις ερωτήσεις σας έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά 3.760.640 εμβολιασμοί. Από τον συνολικό αριθμό που ανέφερα έχουν γίνει 2.507.242 εμβολιασμοί της 1ης δόσης και έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους 1.277.825. Πλέον, στην φαρέτρα μας για την αντιμετώπιση της covid-19 έχουν προστεθεί και τα εμβόλια της Johnson & Johnson και τον Ιούνιο θα έχουν ξεκινήσει οι εμβολιασμοί για το σύνολο του ενήλικου πληθυσμού, αφού μέχρι τότε θα ανοίξει και η πλατφόρμα για τις ηλικίες 18-30.
Ωστόσο, η ανταπόκριση όλων μας στην υπόθεση του εμβολιασμού δεν πρέπει να μας κάνει να λησμονούμε την «αλφάβητο» της πρόληψης, η οποία έχει θεσμοθετηθεί από το κράτος με την καθοδήγηση των ειδικών: οι μάσκες, η αποφυγή συγχρωτισμού με μεγάλες ομάδες ανθρώπων, η σχολαστική τήρηση των μέτρων προσωπικής υγιεινής και η κοινωνική αποστασιοποίηση πρέπει να αποτελούν κομμάτι της καθημερινότητάς μας μέχρι την οριστική νίκη εναντίον της πανδημίας.
Από την πλευρά της οικονομίας ποιες είναι οι εξελίξεις που μπορούν να περιμένουν οι πολίτες;
Οι περιορισμοί που είχαν επιβληθεί σταδιακά αίρονται, η τουριστική περίοδος σύντομα εκκινεί και επισήμως, οι επιχειρήσεις που βρίσκονται ακόμα σε κατάσταση περιορισμού της δραστηριότητάς τους (γυμναστήρια, χώροι πολιτισμού κ.ά) ενισχύονται από το κράτος και η γενική εικόνα της ελληνικής οικονομίας είναι θετική – σε τέτοιο βαθμό μάλιστα ώστε για δεύτερη φορά εν μέσω της υγειονομικής κρίσης, ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s, αναβάθμισε την ελληνική οικονομία, αναθεωρώντας την βαθμολογία του για την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας σε «BB» από «BB-»! Θεωρώ, ότι έπειτα απ’ όλα αυτά έχουμε κάθε δικαίωμα να αισιοδοξούμε αλλά και υποχρέωση να αγωνιζόμαστε με ακόμα μεγαλύτερο πείσμα για το συλλογικό καλό
Πρόσφατα στο Υπουργείο Υγείας συνυπογράψατε ένα μνημόνιο συνεργασίας με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Σε τί αφορά αυτό το μνημόνιο;
Αυτό το μνημόνιο αφορά σε δύο προγράμματα. Το πρώτο έχει να κάνει με την πρώιμη διάγνωση και παρέμβαση στην ψύχωση. Επιδίωξή μας είναι να εξασφαλίζεται η έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη των διαταραχών που εμφανίζονται σε προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων (Μόνιμοι και έφεδροι) και η προληπτική παρέμβαση σε άτομα υψηλού κινδύνου εμφάνισης ψυχωτικών διαταραχών.
Θα υπάρξει διασύνδεση των Υπηρεσιών Υγείας των δύο Υπουργείων, έτσι ώστε να υπάρχει ενημέρωση και συνέχεια στην αντιμετώπιση και στην πρόληψη μειζόνων ψυχικών διαταραχών, ειδικά για τους στρατεύσιμους, έτσι ώστε να παρέχεται μια ολοκληρωμένη και με συνέχεια αντιμετώπιση των συγκεκριμένων διαταραχών.
Η δεύτερη συνέργειά μας θα είναι πάνω στην πιλοτική ανάπτυξη του προγράμματος επιμόρφωσης παιδαγωγών και προσωπικού των παιδικών σταθμών και ειδικών ψυχικής υγείας του υπουργείου εθνικής άμυνας στην πρώιμη διάγνωση και αντιμετώπιση των νηπίων με αυτισμό
Και με το Υπουργείο Παιδείας έχετε αποφασίσει να κάνετε μία κοινή δράση.
Ναι, πρόσφατα είχα τη χαρά και την τιμή να εγκαινιάσουμε με την Υφυπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων κ. Ζέττα Μακρή, τη συνεργασία μας για την συγκρότηση Επιτροπής, με σκοπό την παρέμβαση σε παιδιά και εφήβους που εκδηλώνουν αυτοκτονικές συμπεριφορές. Η Επιτροπή, που θα λειτουργεί ως Ομάδα Ταχείας Επέμβασης, θα ασχολείται με περιπτώσεις ατόμων, που εκδηλώνουν τάση αυτοκτονίας, με άτομα που έχουν αποπειραθεί να θέσουν τέλος στη ζωή τους αλλά απέτυχαν, ενώ θα εξετάζει και τις περιπτώσεις ατόμων που, δυστυχώς, τερμάτισαν τη ζωή τους.
Η συνεργασία των επιστημόνων θα συμβάλλει στην ανάπτυξη δράσεων που θα υποστηρίξουν το παιδί και τον έφηβο, αλλά και το οικογενειακό και σχολικό του περιβάλλον με σκοπό την προστασία τους.
Πώς έχει επηρεάσει η πανδημία την ψυχοσύνθεση του Έλληνα;
Οι στατιστικές λένε ότι ακόμη και πριν από την πανδημία, οι ψυχικές ασθένειες έπλητταν ήδη πάνω από έναν στους έξι Ευρωπαίους. Έχοντας αυτό υπ’ όψιν μπορούμε με σιγουριά να εκτιμήσουμε ότι η πανδημία COVID-19 και οι ευρύτερες συνέπειές της (οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές κ.ά) είχε, έχει και θα συνεχίσει να προκαλεί επιπτώσεις στη συλλογική ψυχική μας υγεία. Οι βασικές απειλές που αφήνει πίσω της διογκωμένες η πανδημία είναι το στρες, η μοναξιά και η παγκόσμια μάστιγα της κατάθλιψης.
Έχοντας την εμπειρία της αντιμετώπισης της πανδημίας και έπειτα από ένα χρόνο δοκιμασίας των υλικών, σωματικών, ψυχικών, οικονομικών, συλλογικών και ατομικών αντοχών μας βλέπουμε πόσο δύσκολα γίνονται τα πράγματα. Η ψυχολογία των ανθρώπων δεν είναι διακόπτης που ανοιγοκλείνει ώστε να επανέλθουμε στην πρότερη κατάσταση μόλις αποκατασταθεί η κανονικότητα. Γι’ αυτό θα απαιτηθούν εκτεταμένες και συστηματικές παρεμβάσεις από το υπουργείο μας για να επουλωθούν οι πληγές που έχουν ανοίξει.
Η Ελλάδα θεσμοθέτησε –έπειτα από απόφαση του πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη- θέση υφυπουργού Υγείας με αρμοδιότητες και καθήκοντα στον τομέα της Ψυχικής Υγείας. Αυτό, νομίζω, καλύπτει όλο το φάσμα των συναισθηματικών ζητημάτων και ψυχικών νόσων και προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες – με τη μοναξιά να είναι ένα από αυτά.
Αυτό που ζούμε με την πανδημία είναι το άγχος και ο φόβος μετάδοσης του ιού, η συναισθηματική καταπίεση που προκαλεί η καραντίνα και η απομόνωση, τα οικονομικά προβλήματα που επιφέρει η απώλεια επαφής με τον εργασιακό χώρο, η ανεργία και η απομάκρυνση από τον κοινωνικό περίγυρο. Καμία κατηγορία πληθυσμού ή ηλικιακή ομάδα δεν έχει μείνει ανεπηρέαστη.
Οι ηλικιωμένοι βιώνουν έντονα αισθήματα ανασφάλειας, απομόνωσης και μοναξιά ενώ έχουν και αυξανόμενο άγχος για το εισόδημά τους και τον τρόπο με τον οποίο θα ανταπεξέλθουν στις καθημερινές τους ανάγκες, τις δικές τους και των οικογενειών τους.
Μπορείτε να μας αναφέρετε μερικά από τα πρώτα μέτρα που λάβατε για να αντιμετωπιστούν οι ψυχολογικές συνέπειες στην κοινωνία, που αφήνει πίσω της η πανδημία;
Το υπουργείο Υγείας έχει ήδη προβεί σε μια σειρά ενεργειών για να περιορίσει την νοσηρότητα στο πεδίο της ψυχικής υγείας, που θα αφήσει πίσω της η πανδημία.
Ήδη από το Σάββατο 4 Απριλίου 2020 έχει τεθεί σε λειτουργία η πενταψήφια Τηλεφωνική Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 10306 για τις επιπτώσεις του covid-19 .Η γραμμή αυτή από το Σεπτέμβριο του 2020 αναπτύχθηκε περαιτέρω και ενισχύθηκε σε προσωπικό, με στόχο να παραμείνει ενεργή και μετά την πανδημία ως γραμμή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης του γενικού πληθυσμού.
Επίσης, αυτή τη στιγμή υλοποιούμε τις εξής δράσεις: Ψυχολογική υποστήριξη σε ασθενείς με Covid-19 και σε συγγενείς τους, σε ασθενείς με χρόνιες παθήσεις και πάσχοντες από καρκίνο, σε παιδιά και εφήβους, καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα σε όσους έχουν την επιμέλειά τους και σε επαγγελματίες από τον χώρο της υγείας.
Ταυτόχρονα δημιουργούμε ειδικές μονάδες για άτομα με αυτισμό και παροχή ψυχολογικής υποστήριξης στις οικογένειές τους καθώς και ειδικές μονάδες για πάσχοντες με άνοια.
Μαζί με τα παραπάνω, δημιουργήσαμε προγράμματα για την πρώιμη παρέμβαση για άτομα με ψύχωση, καθώς και ειδική τηλεφωνική γραμμή συνδυασμένη με κατ’ οίκον για την ψυχοκοινωνική υποστήριξη φοιτητών Πανεπιστημίου.
Πέραν των άλλων δράσεων του υπουργείου Υγείας υπάρχει κι ένα φιλόδοξο πρόγραμμα στο οποίο συμβάλλει αποφασιστικά το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Μπορείτε να μας πείτε λεπτομέρειες;
Πρόκειται για ένα πενταετές έργο, που πραγματοποιείται με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), ύψους 15 εκατομμυρίων δολαρίων.
Εκεί θα ενώσουμε δυνάμεις ο ιδιωτικός και ο δημόσιος τομέας, μεταφέροντας την κορυφαία διεθνή τεκμηρίωση σε θέματα παιδικής ψυχικής υγείας από το Child Mind Institute των ΗΠΑ στην Ελλάδα.
Σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, το πρόγραμμα στοχεύει στην ανάπτυξη εξιδεικευμένων προγραμμάτων κατάρτισης καθώς και ενός σύγχρονου μοντέλου φροντίδας, αναβαθμίζοντας την πρόσβαση των παιδιών στην προστασία και την ενδυνάμωση που χρειάζονται. Η νέα δωρεά πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας για την Υγεία του ΙΣΝ, συνολικού ύψους άνω των 444 εκατομμυρίων, η οποία στόχο έχει να συμβάλλει στην ενίσχυση και την αναβάθμιση της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα.
Συνδυαστικά, οι τρεις άξονες του προγράμματος θα προσφέρουν παροχές και υποδομές για την επιστημονικά τεκμηριωμένη πρόληψη, αξιολόγηση και αντιμετώπιση των προκλήσεων ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν τα παιδιά και οι έφηβοι, ενισχύοντας το κρίσιμο έργο των επαγγελματιών υγείας και παιδικής προστασίας ανά τη χώρα μας.
Έχουν προβλεφθεί σχετικά μέτρα για το υγειονομικό προσωπικό;
Το θέμα που αναφέρετε είναι ένα από τα πρώτα που μας απασχόλησαν έντονα από το ξέσπασμα της πανδημίας κι έπειτα. Γι’ αυτό τώρα υλοποιούμε προγράμματα ψυχολογικής υποστήριξης με τηλεσυμβουλευτική, μέσω διαδικτυακών εφαρμογών επικοινωνίας (skype,messenger κ.λ.π) για τους ασθενείς covid 19 που νοσηλεύονται ή βρίσκονται σε καραντίνα κατ’ οίκον, για τα μέλη των οικογενειών τους και για το υγειονομικό προσωπικό των Νοσοκομείων μας, με παραχώρηση tablet στις σχετικές κλινικές που θα παρέχει τη δυνατότητα σύνδεσης με τους εξειδικευμένους συνεργάτες των Κέντρων Ημέρας και των Κινητών μονάδων. Το πρόγραμμα υλοποιείται από 24 Μονάδες Ψυχικής Υγείας (ΑΜΚΕ) σε συνεργασία με τις Διοικήσεις των Νοσοκομείων σε όλη την Επικράτεια.
Επίσης, για να βοηθήσουμε το νοσηλευτικό προσωπικό, του οποίου οι αντοχές δοκιμάζονται καθημερινά, υλοποιούμε έρευνα με τη μορφή ερωτηματολογίων, για το σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης (BurnOut Syndrome) στα Εθνικά Κέντρα Αναφοράς COVID-19 σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πειραιά.
Η κατανόηση των δικών τους ορίων και αντοχών μπορεί να βοηθήσει την Πολιτεία στη λήψη περαιτέρω μέτρων που θα τους ενισχύσουν και θα βελτιώσουν την εργασιακή καθημερινότητά τους.
Τι σας έχει μείνει μέχρι τώρα από αυτή την περιπέτεια;
Η αλληλεγγύη των πολιτών, ο επαγγελματισμός και η αυταπάρνηση των εργαζομένων στον κλάδο της Υγείας, οι αντοχές του λαού μας στις αντιξοότητες αλλά και η θέληση της κυβέρνησης, του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη και των υπεύθυνων πολιτικών της χώρας να ξεπεράσουμε και αυτό τον σκόπελο.
Θα τα καταφέρουμε!
https://www.lesvospen.gr/zoi-rapti-sto-lesvos-pen-vriskomaste-konta-stin-exodo-apo-tin-krisi/